Bartholomeus
Ga naar de site van de patroonheiligeParochie/kerkgemeente: | H. Bartholomeus |
Dekenaat/kerkverband: | Gulpen |
Soort gebouw: | Parochiekerk |
Plaats: | Eckelrade |
Gemeente: | Eijsden-Margraten |
Adres: | Klompenstraat 14 |
Postcode: | 6251 NE |
Coördinaten: | x: 181718, y: 313065 |
Rijksmonumentennummer: | 34676 Code: 6251NE-00014-01 |
Kadastrale gegevens: | Margraten C 1037 |
Huidig gebruik: | R.K. Kerk |
Foto: november 2019
Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg
R.K. Kerk. Toren, driebeukig schip en driezijdig gesloten koor-XIII, XIV, XVIII en later. Eenklaviers orgel in Luikse trant, ca. 1760 gebouwd, orgelgalerij XIX A. Doopvont (XIXb), wijwaterbak (XVI), beiden van Naamse steen. Vier grafkruisen en twee grafstenen, XVIII. Mechanisch torenuurwerk, Jos v.d. Kerkhof, elektrische opwinding. (Datum: 14-03-1967).
Ruimtelijke context
De kerk ligt in het centrum van het dorp op een kerkberg, omgeven door gras een een keermuur van mergel.
Type
Gotische kerk met driebeukig schip en 3/8 absis en een ongelede toren met ingesnoerde spits. Het zadeldak dekt de drie beuken.
Bouwgeschiedenis
Het oudste deel van de kerk stamt uit de 13e eeuw. Van de eenbeukige kerk uit die tijd resten nog inwendige muurresten. Het onderste deel van de toren dateert uit de 14e eeuw, evenals het gotische koor en een kapel aan de noordzijde. Mogelijk is de toren in de 15e eeuw verhoogd. De kapel aan de noordzijde werd in 1717 vergroot tot een volledige noordbeuk. Daarbij werden tevens het schip en het koor verhoogd. De toren kreeg een classicistisch toegangspoortje. Toen de parochie in 1845 zelfstandig werd, werden aan de noordzijde een sacristie en een doopkapel aangebouwd. In 1923 werd de neogotische zuidbeuk toegevoegd op een plint van kunradersteen naar plannen van architect Heurkens. In 1958 werd de toren gerestaureerd, in 1964-'65 de rest van de kerk.
Exterieur
De kerk is gebouwd in mergel. Het onderste deel van schip en aanbouw bestaat uit ongehouwen blokken kunradersteen, het bovenste deel uit gezaagde blokken. De raambogen in de kerk zijn gotisch voor het oude deel en neogotisch voor de zijbeuk uit de 20e eeuw. De kerk is met zwarte pannen gedekt. De toren is geheel opgetrokken uit gezaagde blokken en is met leien gedekt. Tegen de kerk is tevens een devotiekapel aangebracht.
Zuidzijde. Foto: augustus 2005
Absis. Foto: augustus 2005
Ingang devotiekapel. Foto: Cees van der Valk
Interieur
Zicht op het priesterkoor, foto juli 2020
Zicht op de zangtribune. foto juli 2020
Het interieur wordt gedekt door stuukgewelven. De scheibogen zijn spitsvormig en rusten op ronde pijlers. Tot de inventaris behoren een laat-gotische St.-Anna-te-drieën uit circa 1500, een hardstenen wijwaterbak uit de 16e eeuw, en een hardstenen doopvont uit circa 1860. In de zuidmuur zijn enkele grafmonumenten uit 1644-1736 opgenomen.
Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.
Orgel
In 1870 plaatsten Pereboom & Leijser (Maastricht) in deze kerk het in hun bezit zijnde orgel van het vm.klooster “Hoogcruts” te Noorbeek, gebouwd rond 1750 door Robustelly (Luik, B); van 1803 tot 1868 had het dienst gedaan in de kerk van ’s-Gravenvoeren (B) en van 1868 tot 1870 in de kerk van Limmel-Maastricht; nadien is het meermalen gewijzigd; in 2005 is de oorspronkelijke opzet hersteld door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen); het orgel is nog voorzien van het 14 toetsen tellend oude kistpedaal.
Bron : G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)
Grand'orgue C, D-d'"
- Bourdon
- Prestant
- Flûte
- Nazard
- Doublette
- Tierce
- Sesquialt
- Fourniture
- Cornet
- Cromhorne Bas/Haut
- Voix Humaine Bas/Haut
Tremolant
Pédale C, D-d
Bron: Uitgave Orgelfestival Limburg 2005, Stichting SOL