Foto: september 2005

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

R.K. Kerk; laatgotische pseudobasiliek met dwarspand en toren, XIV. Koor en dwarspand verlengd XIXd. en XXa. Laatgotisch Marianum; laatgotisch corpus; geschilderd triptiek, XVIc met leven van de H. Remigius; 2 eiken banken op het priesterkoor (XIXa) marmeren doopvont (plm 1600). (Datum: 14-03-1967)

Ruimtelijke context

De kerk ligt midden in het centrum van Valkenburg, aan de linkerzijde omgeven door een plantsoen.

Type

Laatgotische pseudobasiliek met dwarspand en toren.

Bouwgeschiedenis

 Foto: mei 2008

Foto: september 2005

In 1226 stond op de plek van de huidige kerk een kapel. De parochie werd in 1281 gesticht. Omstreeks 1436-'38 werd het koor gebouwd terwijl de toren in 1463 werd voltooid. Het tussengelegen korte schip met dwarsbeuk kwam gereed rond 1479, de zijbeuken tegen het eind van de 15e eeuw. Van 1633 tot 1819 was de kerk simultaankerk voor katholieken en protestanten. In 1836 werd het gotische koor vervangen door een langer, rond gesloten koor. Het voorportaal, geflankeerd door kapellen, kwam tot stand in 1891 naar plannen van Pierre Cuypers, die ook zorgde voor de uitbreiding in 1904. (Volgens een plaquette in de kerk zou overigens zoon Jos Cuypers deze uitbreiding hebben verzorgd.) Daarbij kwamen het huidige neogotische mergelstenen koor en sacristie tot stand en werden de dwarsarmen verlengd. Kerk en toren zijn in 1956 gerestaureerd. Na rookschade door brand in de sacristie in 1965 werd de neogotische polychromie een jaar later verwijderd. In 1983 volgde een volgende restauratie.

Exterieur (zie geschiedenis)

 Absis. Foto: september 2005

 Toren. Foto: september 2005

Foto (C) jancoschout@solcon.nl

Interieur

Zicht op het priesterkoor. Foto: juli 2008

Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven. Tot de inventaris behoren een laat-gotische corpus uit de tweede helft van de 15e eeuw, een laat-gotisch Marianum uit de eerste helft van de 16e eeuw, een St.-Remigiustriptiek uit ca. 1600 en beelden van St. Nicolaas en St. Barbara uit het begin van de 18e eeuw. Verder zijn er koorstoelen uit 1864 en een communiebank uit 1905, afkomstig uit het atelier van Cuypers en een hoofdaltaar en preekstoel, eveneens uit 1905 uit het atlier van Kastelijn & Kühnen.

Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist

Orgel

Foto: Wim Koops, februari 2006

In 1627 schijnt deze kerk reeds de beschikking te hebben gehad over een orgel (mogelijk gebouwd door Séverin, Luik, B); tijdens het simultaneum – toen de kerk mede gebruikt werd door de hervormden – was dit 9 stemmen tellend orgeltje meermalen inzet van felle ruzies; in 1774 was het “geheel en all vervallen” en “in een  onbruykbaaren staat”; rond 11828 plaatste Binvignat (Maastricht) een nieuw eenmanuaals orgel, dat in 1867 verkocht werd aan de kerk te Slenaken; in laatstgenoemd jaar plaatsten Pereboom & Leijser (Maastricht) in de kerk van Valkenburg een nieuw tweemanuaals orgel (met be-houd van de oude kas); een deel van het pijpwerk van dit orgel werd in 1960 door Verschueren Orgel-bouw (Heythuyzen) hergebruikt bij de bouw van het huidige tweemanuaals orgel.

 

Hoofdwerk                  Zwelwerk                    Pedaal

Prestant 8’                  Tolkaan 8’                   Montre 16’

Gamba 8’                    Holpijp 8’                     Subbas 16’

Bourdon 8’                  Prestant 4’                  Octaafbas 8’

Octaaf 4’                     Blokfluit 4’                   Gedektbas 8’

Fluit 4’                         Nachthoorn 2’             Prestantbas 4’

Kwint 2 2/3’                Sesquialter II               Fluitbas 4’

Octaaf 2’                     Mixtuur III-IV               Bombarde 16’

Cornet D III                Basson-hobo 8’            Trompet 8’

Mixtuur III

Trompet 8’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)

Wandelingen langs heilige huizen in Valkenburg