Martinus

 Foto: augustus 2005

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

R.K. KERK; laatgotische toren, XVIa; driebeukig schip XIV-XVIIIa, koor met aanbouwen 1851. In het torenportaal Romaanse latei met drie reliefvoorstellingen in medaillons. Twee zij-altaren XVIII B; In de sacristie een stenen altaarmensa (XIV?) met oude tabernakel, kast, 2 houten halfingebouwde biechtstoelen (XVIII B) twee eiken sacristiekasten met dressoir (XVIIIB) eiken rocococredensconsole aan zijmuur priesterkoor; 2 eenvoudige kerkbanken (1663 en 1718).  Op het kerkhof dertien grafkruisen. Eenklaviers orgel, in 1855 gemaakt door Pereboom en Leyser. Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van C. Drouot, 1810, diam. 78 cm en een klok van N. Legros, 1766, diam. 86 cm. (Datum: 17-01-1967)

Ruimtelijke context

De Martinuskerk grenst aan de noordzijde aan een klein plein, daarvan gescheiden door een kerkhof met hekwerk. Ook aan de zuidzijde liggen graven, aan de absiskant ligt een grasveld.

Type

Driebeukige basiliek met ronde raambogen in de schepen, een halfrond gesloten koor en met een laatgotische toren van vier geledingen met ingesnoerde naaldspits. 

Bouwgeschiedenis

Rond 1500 werd de hoge laat-gotische toren van mergelsteen gebouwd, waarbij mogelijk gebruik is gemaakt van een romaanse onderbouw uit ca. 1200. De toren werd in1892 ingrijpend gerestaureerd. Daarbij werden de laat-gotische traceringen, galmgaten en friezen gewijzigd en vernieuwd. Verder werd toen de lage spits door de huidige naaldspits vervangen. In de toren hangen een klok uit 1766, gegoten door Martinus Legros en klok uit 1810 van C. Drouot. Vna de rond 1200 gebouwde romaanse kerk, die in 1893 werd verwoest, resteert slechts een in het torenportaal geplaatste romaanse latei. De kerk werd daarna in gotische stijl herbouwd. Daarvan resteren nog de ronde hardstenen zuilen met maaskapitelen onder de spitsboogarcades van het huidige middenschip. Het gotische schip werd in 1722 vervangen door een barok schip en in 1851 werd het gotische koor vervangen door een grotere koorpartij met aan beide zijden een sacristieruimte. Daarbij werd het schip verhoogd met een lichtbeuk. Tegen de noordzijde van het koor bouwde men in 1879 een neogotische grafkapel.

Exterieur

 Zuid-westzijde. Foto: oktober 2006

Op het kerkhof liggen diverse 19e-eeuwse zerken met kruisen.

Interieur

Zicht op het priesterkoor. Foto: augustus 2005

Zicht op de zangtribune met de oude zuilen met maaskapitelen onder de spitsboogarcades. Foto: augustus 2005

Tot de inventaris behoren een romaans hardstenen doopvont uit de 12e eeuw, een stenen altaar mensa in de sacristie, daterend uit de 14e eeuw, kerkbanken uit 1663 en 1718, een preekstoel uit 1692 en twee zijaltaren en biechtstoelen uit de 18e eeuw.

Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist

Orgel

In 1855/56 plaatsten Pereboom & Leijser (Maastricht) in deze kerk een  orgel; dit werd in 1915 gewijzigd en in 1981 door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen) gerestaureerd (met handhaving van de in 1915 aangebrachte wijzigingen).

                                Manuaal                                                                             Pedaal

                                Bourdon 16’                          Flûte 4’                                  aangehangen

                                Montre 8’                              Doublette 2’

                                Bourdon 8’                            Cornet D IV

                                Viola da Gamba B/D 8’          Fourniture II-IV

                                Belingua D 8’                        Trompette B/D 8’

                                Prestant 4’                            Clairon 4’

                                Salicional 4’

(literatuur : Het historische orgel in Nederland, deel VII, blz.277)

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht).