Foto: december 2005

Locatie

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Inleiding

 

In Tradionalisme in 1932 naar een ontwerp van architect F.P.J. Peutz uit Heerlen gebouwde KATHOLIEKE KERK ter ere van de H. Theresia. De kerk is markant gesitueerd in een geaccidenteerd terrein in de kern Ransdaal. De kerk werd door de parochianen van Ransdaal gebouwd.

Omschrijving

De parochiekerk heeft een veelhoekige plattegrond en is ten opzichte van de straatzijde in dwarsrichting geplaatst. De daken worden gedekt met zadeldaken, lessenaarsdaken en gewelfde tentdaken met Tuiles du Nord. Het kerkgebouw kenmerkt zich door een langgerektheid die benadrukt wordt door het ontbreken van complete kruisarmen en door de toepassing van zadeldaken met noklijn in dwarsrichting ten opzichte van de straatzijde. De kerk bezit een smal langgerekt middenschip met tot achter de absis doorlopende zijbeuken onder lessenaarsdak. De zadeldaken van schip en absis liggen verzonken tussen kopgevels met schouderstukken. Absis onder twee in hoogte verspringende zadeldaken. Het toegepaste bouwmateriaal is Craubergersteen (bedoeld is waarschijnlijk Craubekersteen), hardsteen en mergel. Geprofileerde plint met lijst. Toren met in de frontgevel de entree in een spitsboogvormige omlijsting. Rechthoekige dubbele houten deur met smeedijzer beslag met bovenlicht met traceringen in spitsboogvorm. Aan bovenzijde deur een rond stalen venster met gebrandschilderd glas. Spitsboogvormige galmgaten. Mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, 1933, later voorzien van elektrische opwinding. Aan de linkerzijde van de toren, in de oksel met het schip een zijkapel met gewelfd tentdak. In de rechterzijgevel van de toren de smalle traptoren. Zijgevels van het schip met steunberen. In het middendeel van de rechterzijgevel van het schip werd in 1944 een Mariakapel aangebouwd geheel in de stijl van de kerk en in hetzelfde bouwmateriaal.  In de zijgevels van de absis vijf in hoogte afnemende spitsboogvormige glas-in-lood vensters. In de achtergevel van de absis een rond gebrandschilderd raam.

Zicht op het priesterkoor. Foto: januari 2008

Zicht op de zangtribune. Foto: januari 2008

Van het INTERIEUR zijn onder meer van belang: authentieke kerkbanken en biechtstoelen; absis met dubbele spitsboog en kruisribgewelven; een gebrandschilderd raam in de achtergevel van de absis vervaardigd door de Firma Essers te Kerkrade; een viertal houten beelden van Jean Weerts uit Maastricht; hoofdaltaar met geprofileerd altaarblad van zwart geaderd marmer rustend op vier zuiltjes van rood en wit marmer met kapiteel en basement; op het hoofdaltaar een rechthoekig tabernakel in gepatineerd brons van de firma Kersten-Leroy te Maastricht.

N.B. In 2007 is de kerk verrijkt met ramen van Jan Dibbets.

Waardering

De R.K. Kerk ter ere van de H. Theresia is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en een typologische ontwikkeling. De kerk bezit architectuurhistorische waarde vanwege haar bijzonder belang voor de bovenregionale geschiedenis van de architectuur, voor het oeuvre van architect F.P.J. Peutz uit Heerlen, wegens de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en het bijzondere materiaalgebruik. De kerk bezit ensemblewaarde wegens de bijzondere betekenis van het object voor het aanzien van de kern Ransdaal en de markante situering in het landschap. De kerk is tenslotte van algemeen belang op grond van de architectonische gaafheid van het exterieur en de bovenregionale architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid. (Datum: 25-03-1997).

Voor informatie over het Dekenaat Heerlen zie ook http://www.dekenaatheerlen.net/

Zie ook: http://www.rijckheyt.nl/sjablonen/rijckheyt/pagina.asp?subsite=100&pagina=361

Ruimtelijke context

De kerk is gelegen op een hoger talud langs de Ransdalerstraat in de kern van het dorp. Een trap voert langs een grasveld naar de ingang. Achter de kerk ligt het kerkhof, naast de kerk ligt de pastorie.

Type

Het is een niet gerichte éénschepige kerk met een hoge toren aan de ingang en een absis aan de altaarkant. De raamopeningen van de kerk zijn neo-gotisch.

Bouwgeschiedenis

Bouwjaar 1932

Exterieur

Deze kerk van de bekende architect Frits Peutz (Glaspaleis Heerlen) is geheel opgetrokken uit gekapte Craubergersteen van ongelijke grootte. De zadeldaken zijn met zwarte pannen gedekt. De hoge slanke toren bepaalt het vooraanzicht. Steunberen accentueren de traveeën van het schip. Het koorgedeelte is verhoogd en heeft ramen die naar het midden toe hoger worden. Vanaf het kerkhof is de blik gericht op de absis van de kerk.

                       

 

Foto: december 2005

 Foto: december 2005

Interieur

Linkerzijde van het schip. Foto: januari 2008

In 2007 is het interieur verfraaid met ramen van Jan Dibbets. (Zie bijzonder voorwerpen).

Orgel

In 1973 bouwde Hoogenes voor deze kerk een tweemanuaals orgel; overwegend met ouder pijpwerk.

 

Hoofdwerk                           Rugwerk                               Pedaal

Prestant 8’                            Roerfluit 8’                           Subbas 16’

Holpijp 8’                              Prestant 4’                           Gedektbas 8’

Octaaf 4’                              Gemshoorn 2’

Fluit 4’                                  Nasard 1 1/3’

Quint 2 2/3’                          Cymbel II

Woudfluit 2’

Mixtuur III

Hobo 8’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)