Foto: oktober 2004

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

St. Martinus, 1860-1862, Ch. Weber. Op de Nederrijnse gotiek geinspireerde, dominerend op een heuvel gelegen neogotische HALLENKERK met ronde pijlers en gestucadoord-houten kruisribgewelven. Westtoren met overhoekse steunberen, gekoppelde galmgaten binnen een spitsboognis en naaldspits. Neogotisch meubilair. Karakteristiek werk uit Webers eerste periode. (Datum: 26-07-1976).

 

Ruimtelijke context
De St. Martinuskerk van Vijlen ligt langs de hoofdweg van Vijlen op 195,62 meter boven AP en is daarmee de hoogstgelegen parochiekerk van Nederland. De kerk wordt gedeeltelijk ommuurd door een lage muur van natuursteen. Rondom de kerk ligt het kerkhof. De toren van de kerk van Vijlen is vanuit de wijde omtrek te zien en fungeert als landmark.

Type
Neo-Gotische kerk van het zogenaamde Stuffenhalletype. Bij dit soort kerken zijn de drie schepen van de kerk even hoog en liggen ze onder één dak, maar zijn de zijschepen smaller dan het hoofdschip.

Bouwgeschiedenis

Foto: oktober 2004

Op een heuveltop in Vijlen stichtte St. Clodulfus reeds in de 7e eeuw een kerk, waarvan verder nauwelijks iets bekend is. Wel is bekend dat Vijlen tot 1860 een middeleeuwse kerk bezat, die dat jaar werd afgebroken en waar verder niets meer van over is.
Op deze plaats werd door Carl Weber een nieuwe neo-Gotische kerk gebouwd van het Stuffenhalletype, zoals hij die kende uit het Rijnland waar hij vandaan kwam.
Waarschijnlijk vanwege financiële problemen duurde het tot 1872 voordat de toren gereed was. In 1879 was de kerk compleet af. Het karakteristieke silhouet van de toren is uit de verre omtrek zichtbaar: de kerk ligt op 195 meter boven AP en is daarmee de hoogstgelegen parochiekerk van Nederland. De toren vangt natuurlijk op de positie veel wind en de toren moest eerst in 1956 en daarna nogmaals in 2001-2002 gerestaureerd worden. De kerk zelf werd in 1975-1976 en nogmaals in de periode 1992-1997 grondig gerestaureerd door P.A.M. Mertens.

Exterieur

 

 Westzijde. Foto: oktober 2004

 Oostzijde. Foto: oktober 2004

De kerk is opgetrokken in rode baksteen. De toren staat tegen de westkant van de kerk, de hoekige apsis ligt aan de straatzijde. Aan de zijkanten zijn Gotische ramen aangebracht tot praktisch onder de rand van het dak. Meer foto's 

Interieur

Zicht op het priesterkoor. Foto: oktober 2004

Zicht op het de zangtribune. Foto: oktober 2004

De kerk bestaat uit drie schepen. Het hoofdschip is breder dan de beide zijschepen.

Atelier J.W. Ramakers & Zonen maakte voor deze kerk:

± 1860 Hoofdaltaar
triomfkruis
Vermoedelijk zijn er meerdere meubelen gemaakt zijn door Ramakers.

Orgel

Blijkens het “Aardrijkskundig woordenboek” van van der Aa was deze kerk in 1848 “van een orgel voorzien”; dit was geplaatst door de Gebr.Müller (Reifferscheidt, D); het deed dienst tot1880 in welk jaar het werd vervangen door een harmonium; Gebr.Müller plaatsten in 1892 een nieuw orgel; het hui-dige tweemanuaals orgel werd in 1963 geplaatst door Pels.

 

Hoofdwerk                            Zwelwerk                             Pedaal

Prestant 8’                            Vioolprestant 8’                   Subbas 16’

Gedekt 8’                              Salicionaal 8’                        Octaaf 8’

Octaaf 4’                               Bourdon 8’                            Gedekt 8’

Openfluit 4’                            Prestant 4’                           Prestant 4’

Kwint 2 2/3’                           Fluit 4’                  

Octaaf 2’                                Woudfluit 2’

Mixtuur III                              Sesquialter II

                                              Trompet 8’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)