Ruimtelijke context

 

De Onbevlekt hart van Mariakerk staat op een groot perceel omgeven door grasvelden en plantsoenen. De omliggende wijk, waarvan kerk en school het centrum vormen, stamt uit dezelfde periode als de kerk. De koortoren is een landschapsbaken.

Type

De kerk van het Onbevlekt Hart van Maria is een georiënteerde, in baksteen opgetrokken pseudobasilicale kruiskerk met ronde koortoren. Onder de koorpartij ligt een crypte. De kerk heeft een axiaal bankenplan.

Bouwgeschiedenis

In mei 1948 ontving kapelaan E. Tilmans van de O.L. Vrouweparochie te Maastricht zijn benoeming tot bouwpastoor van de wijk Mariaberg. De keuze voor een Mariapatrocium lag voor de hand aangezien Tilmans nauw betrokken was geweest bij het Mariacongres dat in 1937 in Maastricht gehouden was. Op 2 december van dat jaar berichtte Tilmans het bisdom, dat hij en zijn kerkbestuur diverse kerken bezichtigd hadden en dat men architect Boosten uitverkoren had om het ontwerp van de kerk te Mariaberg te maken. Het bisdom ging hier per omgaande mee akkoord. De kerk zou 850 zitplaatsen hebben. Boosten ontwierp een grootse kruisbasiliek die gedomineerd werd door een zware koortoren en een westbouw met twee torentjes. De kerk vertoonde grote gelijkenis met de H. Jozefkerk van Kerensheide. Financieel was het ontwerp moeilijk haalbaar. Daar stond tegenover, dat er een prachtige kerk zou verrijzen, die tevens een hommage was aan de pas overleden bouwmeester Boosten en dat ‘een van de heuvelen van ’t Nederlandsche Rome getooid (werd) met een volwaardige tegenhanger van de andere Maastrichtse kerken’. Op 13 juni 1951 deelde bureau Boosten aannemer Coppes mede dat hij het werk, na bezuiniging, mocht uitvoeren. Op 25 augustus 1951 stortte bouwpastoor Tilmans het eerste beton voor de nieuwe kerk. De werkzaamheden, die onder leiding stonden ir. Witteveen, verliepen voorspoedig. Aangezien de kerk in een helling lag, was het relatief eenvoudig om onder de koorpartij een crypte te bouwen. Dit was door Boosten Sr. reeds voorzien. Op 1 november 1952 werd het mirakelbeeld van O.L.Vrouw Sterre der Zee in processie door Mgr. Lemmens naar de Fatimakerk overgebracht. Bij die gelegenheid zegende de bisschop de kerk in. In 1964 werden de vloeren belegd met Noorse kwartsiettegels. Ondanks inspanningen van pastoor Tilmans en zijn kerkbestuur werd de kerk niet voltooid. De reden school onder andere in het feit dat de omliggende woningen erg klein waren en jonge gezinnen snel verhuisden. Al in een vroeg stadium had de parochie te maken met vergrijzing. De onvoltooide kerk kreeg vanwege de stompe toren in de volksmond de benaming ‘de gaasketel’.

Veranderingen

In de zuidelijke transeptarm zijn de banken verwijderd om plaats te maken voor stoelen ten behoeve van het zangkoor.

Maastricht, 25-02-2011 - De kerk aan het Fatimaplein te Maastricht gaat sluiten. Dit heeft de kerk gisteren laten weten aan de overgebleven acht parochieleden.

De parochie gaat fuseren met de parochie San Salvator Daalhof en Petrus en Paulus in Wolder. Pastoor Piet van der Aart van die parochies ziet er weinig heil in om de kerk nog langer open te houden. Gemiddeld word de mis door acht mensen bezocht en dit is niet voldoende. Wat er met het gebouw gaat gebeuren staat nog niet vast. In ieder geval is een discotheek uitgesloten maar verder staan ze open voor grote veranderingen. (Bron: Maastricht.nieuws.nl)

Anno 2015 is er sportschoo, Il Fiore in gevestigd.

Exterieur

Foto: Sander van Daal

De pseuodobasilicale Mariakerk is volstrekt symmetrisch. De voorgevel loopt aan beide zijden uit in een steunbeer. Centraal in de gevel staat een lensvormig roosvenster met betonnen maaswerk. Onder het raam is een betonnen lekdorpel aangebracht. Het roosvenster wordt geflankeerd door twee rondvensters. Vier rondboogdeuren geven toegang tot de kerk. De twee buitenste zijn kleiner dan de middelste en liggen bovendien terug. De twee deuren in het midden vormen de hoofdingangen, die in het middenschip uitkomen. De zijgevels zijn door zware contreforten, die iets boven de dakrand uitstekken, geleed in vier traveeën. Elke travee heeft een langgerekt rondboogvenster. Het schip en de transeptarmen zijn voorzien van met keramische pannen belegde zadeldaken. De transeptarmen zijn lager dan het schip. Aan de westzijde hebben de transeptarm een zijbeuk, die van buiten herkenbaar is doordat de kopse gevel ter plaatse uitloopt. De kopse gevels hebben elk een roosvenster, dat identiek is aan dat van de voorgevel. Rechts van deze roosvensters staan drie boven elkaar geplaatste driepasvensters. De transeptarmen hebben bovendien elk een zijportaal onder een lessenaardak. Die portalen staan tegen de westgevels. De oostgevels van het transept zijn blind met uitzondering van twee kleinere rondvensters. De oostpartij van de kerk wordt gedomineerd door de massieve ongelede koortoren. Vlak boven het maaiveld zijn een paar korfboogvensters aangebracht, die de crypte van daglicht voorzien. Daarboven versieren vijf rondboog spaarvelden de torenvoet. Daar had de kooromgang moeten komen. Aan vier kanten van de toren zijn drie steunberen ‘geplakt’, waartussen aan de oostzijde twee rondboogvensters staan. Waar de contreforten eindigen staan telkens twee kleine rondboogvensters. De steunberen vangen de druk van het torengewelf op. Vlak onder de dakrand bevinden zich op regelmatige afstand van elkaar zes rondvensters. De toren ontbeert een spits. In de noordoosthoek van transept en koortoren is de met een platdak afgedekte sacristie.

Interieur

Zicht op het priesterkoor. Foto: Job van Nes, maart 2011                                                                

Zicht op linker transept vanuit het westen. Foto: Job van Nes, maart 2011

De dubbele deuren van de hoofdingang komen uit onder de betonnen zangtribune. Deze staat op vier betonnen pijlers. De tribune, die de gehele breedte van het schip in beslag neemt, heeft een houten balustrade. Het met bakstenen kruisgewelven overkluisde middenschip heeft vier traveeën. Een middenpad loopt tussen twee blokken banken direct naar het koor. De binnenmuren van de kerk zijn in schoon metselwerk in rode baksteen uitgevoerd. Een arcade van vier rondbogen scheidt het middenschip van de zijbeuken. Haaks op de scheibogen staan in de zijbeuken een reeks gordelbogen. Ook de zijbeuken, evenals de transeptarmen, zijn met kruisgewelven overkluisd. De gewelven dragen ook bij tot de goede akoestiek in de kerk. De overgang tussen schip, transeptarmen en koor wordt gemarkeerd door twee kleinere en een centraal geplaatste grote rondboog. Tegen de pijlers van de grote boog staan de ambones. Het ronde priesterkoor verheft zich vijf treden boven het vloerniveau van het schip. De vloeren van het koor zij belegd met platen travertijn. Het sacramentsaltaar staat op een supedaneum van drie treden. Achter dit altaar is een kleiner altaartje dat bestemd was voor het tabernakel, maar dat als zodanig nooit heeft gefunctioneerd. Het koor wordt omzoomd met een arcade van vijf rondbogen. Het priesterkoor is overwelfd met een zesdelig kruisgraatgewelf. Vanuit het koor leidt een deur naar de sacristie. De twee transeptarmen hebben in een nis elk een zijaltaar. In het rechtertransept geeft een trap toegang tot de crypte. De crypte, die nooit een religieuze functie heeft gehad, heeft vlakke betonnen plafonds.

(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003).

Orgel

- deze kerk beschikt niet over een pijporgel -