Johannes de Doper
Ga naar de site van de patroonheiligeParochie/kerkgemeente: | H. Johannes de Doper |
Dekenaat/kerkverband: | Gulpen |
Soort gebouw: | Parochiekerk |
Plaats: | Mechelen |
Gemeente: | Gulpen-Wittem |
Adres: | Hoofdstraat 2 |
Postcode: | 6281 BD |
Coördinaten: | x: 192955, y: 311973 |
Rijksmonumentennummer: | 39226 Code: 6281BD-00002-01 |
Kadastrale gegevens: | Wittem C 8196 |
Architect(en): | |
Kunstenaar(s): | |
Huidig gebruik: | R.K. Kerk |
Foto: juni 2005
Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg
R.K. KERK; schip uit 1810 van M. Soiron naar het oosten uitgebreid XIXb; westtoren, 1837. Hoofd- en zijaltaar, XIXa, preekstoel, midden XVIII, twee biechtstoelen, XIXa, bovenbiechtstoel, XVIIId, orgelfront, XIXa, orgel met Hoofdwerk, Positief en vrij Pedaal, in 1820 gemaakt door de Gebr. Muller uit Reifferscheidt (Duitsland), kerkbanken, XIXa. Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van een anonieme gieter, 1788, diam.40 cm en drie moderne klokken. Mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, 1948, voorzien van elektrische opwinding. (Datum: 24-01-1967).
Ruimtelijke context
De kerk ligt, komend van Vijlen of Wittem, aan de ingang van het dorp op een lage kerkheuvel. Met een muur zijn de kerk en het kerkhof eromheen gescheiden van de openbare weg. Aan de westkant grenst de kerk aan de oude Heerenhof.
Type
Het oudste deel van de kerk is een eenschepige, speklagenkerk met bakstenen pseudotransepten, een forse koorpartij, een vieringtoren en een toren van twee geledingen met ingesnoerde naaldspits. De toren staat aan de westkant.
Bouwgeschiedenis
De oorspronkelijke middeleeuwse kerk werd in 1568 door brand verwoest. Het muurwerk van de met rondboogvensters en mergelstenen speklagen herbouwde kerk heeft men in 1810-'11 gebruikt voor de bouw van een hoger schip naar plannen van Mathias Soiron. In de jaren 1863-'67 werd het schip westwaarts uitgebreid en voorzien van pseudotransepten in baksteen en de huidige toren. In 1935 kwamen naar plannen van J. Cuypers de huidige oostpartij in kunradersteen en de vieringtoren tot stand.
Exterieur
Zuidkant van de kerk. Foto: juni 2005
Het oude deel van de kerk heeft nog een speklagenbouw: rode baksteen, afgewisseld met witte mergelblokken. De uitbreiding van 1863 is te herkennen aan het ander soort baksteen. De uitbreiding van 1935 is duidelijk herkenbaar aan de kunradersteen, waaruit dat deel is opgetrokken.
Oostkant van de kerk. Foto: juni 2005
Toren met kerkingang aan de zuidzijde. Foto: juni 2005
Interieur
Zicht op het koor door de glazen deur in de voorhal. Foto: juni 2005
Zicht op de zangtribune. Foto: oktober 2006
Het interieur wordt gedekt door stuukgewelven en heeft een wandgeleding van met pilasters. Tot de inventaris behoren een preekstoel in Lodewijk XIV-stijl uit ca. 1730, een neobarok hoofdaltaar uit 1825 en een communiebank uit omstraaks 1850. De gebrandschilderde ramen zijn van F. Nicolas en dateren uit 1919. Ook zijn er enkele ramen van Joep Nicolas.
Bron: Monumenten in Nederland: Limburg, Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.
Zie verder ook: http://www.rijckheyt.nl/sjablonen/rijckheyt/pagina.asp?subsite=100&pagina=391
Orgel
Foto (C) jancoschout@solcon.nl
In 1820 plaatste Binvignat (Maastricht) in deze kerk een eenmanuaals orgel; dit werd rond 1850 door Gebr.Müller (Reifferscheidt, D) uitgebreid en in 1891 andermaal gewijzigd; in 1973 werd het gerestaureerd door Gebr.Vermeulen (Weert).
(literatuur: Het historische orgel in Nederland, deel VII, blz.91)
manual positiv pedal
Bourdon B/D 16’ Hohlflaut B/D 8’ Bourdon 16’
Principal 8’ Flauttraverse D 8’ Flaut 8’
Hohlflaut 8’ Salicional 8’ Posaune 16’
Gamba B/D 8’ Principal 4’
Octav 4’ Flautino 4’
Flaut 4’ Flaut dulce 4’
Quint 2 2/3’ Octav 2’
Superoctav 2’ Krummhorn B 8’
Mixtur IV Hautbois D 8’
Cornett D IV
Trompett B/D 8’
Clairon B/D 4’
Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht).