Martinus

 Foto: juni 2005

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de monumentenzorg

St. Martinuskerk, 1887 gebouwd door J. Kayser, de mergelstenen westtoren met romaanse onderbouw, XIII. Tot de inventaris behoren o.a. de voet van een romaans doopvont plm 1200, een hardstenen wijwatervat, 1643 en een wijwatervat, 1819. Hardstenen grafzerk, 1643, met wapen Bentinck-Weix; onder de vloer grafzerken van 1643 en 1658. Houten beelden: Annatrits, XVd en H. Udalricus, XVIII (datum: 11-02-1969).

Ruimtelijke context

De kerk ligt in het centrum van het dorp  en is omgeven door een muur, waarbinnen tevens een kerkhof ligt.

Type

Driebeukige basicale kerk met rond gesloten koor en een mergelstenen toren van vijf geledingen en een spits met frontalen.

Bouwgeschiedenis

Volgens een opschrift bij de ingang dateert de mergelstenen toren uit 1418. In 1647 bedroeg het aantal communicanten nog slechts 130, wat de veronderstelling wettigt, dat het dorp in de Middeleeuwen en daarna slechts weinig is gegroeid. Daarom was pas in de 19e eeuw een vergroting van de kerk nodig. In 1887-'88 verhoogde men de toren met twee geledingen en brak men het Romaanse schip van de oude kerk af en bouwde men het huidige middenschip en koor, voorzxien van terracotta boogfriezen en siermetselwerk naar een ontwerp van Joh. Kayser. In 1936 werden naar plannen van J.E. Schoenmaekers de zijbeuken en de sacristie toegevoegd. Toen heeft men ook het middenschip ten koste van het koor met een travee verlengd en het tongewelf vervangen door een lager gewelf. De oorlogsschade is hersteld. In 1985-'86 is de kerk gerestaureerd.

Exterieur

De toren is het oudste deel van de kerk. Foto: juni 2005

 Ronde absis. Foto: juni 2005

Interieur

Tot de inventaris behoren een houten St. Anna-te-Drieën, een rijke zeszijdige houten preekstoel op zandstenen voet uit 1888, een door Joh. Kayser ontworpen hoofdaltaar en een door de gebr. Dehin vervaardigde geelkoperen communiebank uit 1896, uitgebreid in 1937. Verder zijn er enkele hardstenen grafzerken.

Bronnen:

Monumenten in Nederland: Limburg/Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist

De verwoeste kerken in Limburg / A. Van Rijswijck, pr. - 1946

Orgel

Hoofdwerk                           Zwelwerk                              Pedaal

Bourdon 16’                         Gamba 8’                              Subbas 16’

Prestant 8’                           Voix celeste 8’                     Gedektbas 8’

Fluit 8’                                  Roerfluit 4’                           Violonbas 8’

Dolce 8’                                Woudfluit 2’                          Fagot 16’

Prestantviool 4’                    Nasard 2 2/3’

Fluit 4’                                  Basson-hobo 8’

Dulciaan II

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)