Jozef

 Foto: september 2005

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Inleiding

ROOMS-KATHOLIEKE KERK van de parochie van de H. Jozef te Kaalheide gebouwd in 1928. Ontwerp van architect J.H.H. van Groenendael met invloed van het Eclecticisme. De aanbouw van omstreeks 1980 aan de sacristie is uitgesloten van bescherming. De Lourdesgrot voor de linkerzijgevel van kerk wordt eveneens bij de bescherming betrokken, de Lourdesgrot is vervaardigd uit kunststeen en dateert uit 1938.

Omschrijving

Kruiskerk met absidaal afgesloten schip met zadeldak. de kruisarmen zijn voorzien van een lager zadeldak. Het toegepaste bouwmateriaal is Nievelsteiner zandsteen, mergel en hardsteen. De gevels worden horizontaal geleed door banden van mergel. Op plinthoogte is een druipsteenband aangebracht van hardsteen. De vensters zijn gedeeltelijk omlijst met mergel.  De daken zijn gedekt met leien.  Op de viering is een angelustoren met peerspits geplaatst. De klokketoren bevindt zich rechts aan de portaalgevel en is eveneens voorzien van een peerspits, verzonken in een tentdak. Onder het torenoverstek zijn de uurwerken geplaatst, daaronder de galmgaten en een uitgebouwde galerij met op de hoeken van de toren gestyleerde voorstellingen van de vier Evangelisten. Onder aan de toren bevindt zich een rondboograam en daarboven een beeldennis met beeld Sint Jozef. In de rechterzijgevel van de toren in de eerste bouwlaag een boogvormig uitgebouwd geveldeel met koepeldak met leien.  Links naast de klokketoren bevindt zich de voorgevel, uitlopend in een topgevel en afgedekt met een zadeldak met leien. Middendeel voorgevel met uitgebouwd portiek met segmentboogvormige houten toegangsdeur met hierboven een vijfzijdig vulstuk met hierin een tegeltableau. Portiek eveneens met zadeldak met leien. Aan de linkerzijde van het portiek een rechthoekige houten deur met rondboogvormig bovenlicht en een rondboogvormig glas-in-lood venster. Aan de bovenzijde van deze toegangsdeur drie smalle verticaal geplaatste glas-in-lood vensters. Aan de rechterzijde van het portiek een rondboogvormig glas-in-lood venster. Aan de bovenzijde van het portiek een driedelig spitsboogvenster en in de topgevel van de voorgevel een zeskantig glas-in-lood venster.  De zijgevels van het schip met telkens drie topgevels met zadeldaken, allen zijn voorzien van een driedelig glas-in-lood spitsboogvenster.  De kopgevels van de kruisarmen hebben in de top een klein zeskantig venster met daaronder eveneens een driedelig spitsboogvormig glas-in-lood venster. In de kopgevel van de rechter kruisarm bevindt zich een zij-ingang met een segmentboogvormige houten deur met hierboven een rondboogvormig vulstuk met tegeltableau. Deur met bovenafsluiting in de vorm van een topgeveltje.  Aan de altaarzijde een rondboogvormige absis met kegeldak met leien. Aan de linkerzijde van de absis een kleinere rondboogvormige uitbouw met kegeldak met leien. Aan de rechterzijde van de absis een uitbouw met tentdak met hieraan een aanbouw in een bouwlaag met plat dak en een aanbouw met schilddak met hierin de sacristie. Schilddak met nokpionnen en dakkapel. Sacristie met rechthoekige houten vensters met traliewerk en hoge rondboogvormige bovenlichten.

Zicht op het priesterkoor (Foto: Jos Hamers)

Zicht op de zangtribune (Foto: Jos Hamers)

Van het INTERIEUR is onder meer het volgende van belang.  De hoofdbeuk en het transept zijn afgedekt met spitsbooggewelven. De twee zijbeuken ter plaatse van de kapelgevels zijn elk voorzien van drie dwars op het schip geplaatste spitsbooggewelven, inclusief scheibogen op pijlers.  Het hoofdaltaar uit omstreeks 1930 is ontworpen door J.H.H. van Groenendael en in marmer uitgevoerd door steenhouwer Laudy uit Sittard. Het smeedwerk van het hoofdaltaar is vervaardigd door edelsmid Kersten uit Maastricht. Boven het altaar een groot houten triomfkruis uit omstreeks 1928.  De gewelven zijn als gevolg van mijnschade bekleed met plaatmateriaal.  Twee authentieke gebrandschilderde ramen met voorstellingen van H. Paschalis en H. Clara in de absis.  Onder de toren bevindt zich een devotiekapel met hierin een Lourdesgrot vervaardigd uit kunststeen, deze dateert uit 1932.

In 2007 werd het interieur door Jos Hamers opnieuw ingericht. Hij zorgde ook voor een nieuwe kleurstelling.

Waardering

Het kerkgebouw is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en typologische ontwikkeling.  Het kerkgebouw bezit architectuurhistorische waarde vanwege het bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur, als voorbeeld van het oeuvre van architect J.H.H. van Groenendael, wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek. Ensemblewaarde ontleent het kerkgebouw aan de situering en daarmee van belang voor het aanzien van de gemeente Kerkrade. Het kerkgebouw is van belang wegens de architectonische gaafheid van het exterieur en een deel van het interieur, en de hoge mate van architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.  (Datum: 27-06-2001).

Orgel

In 1957 plaatsten Gebr.Vermeulen (Weert) in deze kerk een tweemanuaals orgel

                                Hoofdwerk                            Zwelwerk                              Pedaal

                                Prestant 8’                            Salicionaal 8’                        Subbas 16’

                                Bourdon 8’                            Roerfluit 8’                            Octaafbas 8’

                                Octaaf 4’                               Prestant 4’                           Gedektbas 8’

                                Fluit 4’                                   Octaaf 2’                              Octaaf 4’

                                Octaaf 2’                               Sesquialter II

                                Mixtuur II-IV

                                Trompet 8’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)