Lambertus

 Foto: augustus 2006

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Westtoren, XIII, met bovenbouw en bekroning uit 1842. Basilicaal schip, XIV of XV, met scheibogen op zuilen met Maaskapitelen. Koor en noordbeuk, XV. Zuidbeuk, waarover het schipdak is doorgetrokken, vermoedelijk XVI. Bakstenen kerkhofmuur. Drie altaren met barok retabel van omstreeks 1700. Vier stel koorbanken, XVII. Rococo-communiebank, XVIIIe. Preekstoel, XIXb. Biechtstoel, XVII. Marmeren doopvont, XIX A, met koperen deksel. Houten beelden: groot kruisbeeld, XVI A; klein kruisbeeld, XVIII (?); H. Ambrosius, XVI B, twee madonna's (XVII en XVIII); H. Lucia, XVII, op de koorpoortjes: H. Lambertus en H. Jozef, XVIIa; in het altaar-frontispice: halfhoog snijwerk, God-de-Vader voorstellend. Terracotta beelden: H. Anna met H. Maagd, H. Barbara, XVII. In de sacristie betimmering met kasten omstreeks 1700. Orgel met Hoofdwerk en Positief, in 1863 gemaakt door Pereboom en Leyser. (Datum: 12-11-1968).

Ruimtelijke context

De kerk ligt centraal in Neeritter en wordt omgeven door een kerkhof.

Type

Driebeukige kerk met driezijdig gesloten koor en een toren van vier geledingen met helmdak en achtkantige lantaarn.

Bouwgeschiedenis

Het oudste deel is de vlakke romaanse toren uit de 13e eeuw. Het gotische middenschip dateert waarschijnlijk uit de 14e eeuw, toen tevens de toren met mergelstenen werd verhoogd. Het laat-gotische koor en de zijbeuken werden gebouwd in de 15e eeuw. Omstreeks 1525 werd de kerk verbouwd. Daarbij werd de zuiderzijbeuk verbreed. Tegen het einde van de 16e eeuw werd de sacristie toegevoegd.. In 1842 werd de toren opnieuw verhoogd en werden schip en zuiderbeuk onder één dak gebracht. In 1973-'74 is de kerk onder leiding van P.A.M. Mertens gerestaureerd.

Exterieur

Foto: augustus 2006

Het oudste deel van de toren is opgetrokken in koolzandsteen en tufsteen, het deel uit de 14e eeuw in mergelsteen. Ook het 14e-eeuwse schip is in mergelstenen opgetrokken. Het koor en de zijbeuken uit de 15e eeuw is opgetrokken in koolzandsteen en mergelsteen. De zuiderbeuk en het schip hebben ene gezamenlijk dak, de noorderbeuk heeft een eigen lezenaarsdak. Alle daken zijn met leien gedekt. Tegen de zuidzijde van de toren staat een bakstenen baarhuisje, dat inwendig van keien is opgebouwd. Het wordt rond 1200 gedateerd.

Interieur

Zicht op het priesterkoor. Foto: augustus 2006

 Zicht op de zangtribune. Foto: augustus 2006

Maaskapiteel. Foto: augustus 2006

Deze prachtige kerk is dagelijks geopend! Het interieur heeft hardstenen zuilen met maaskapitelen. (Het maaskapiteel is een typische Nederlandse vorm van een bladkapiteel en kwam op rond 1250.
Dit type kapiteel van Naamse steen wordt gevormd door een krans van waterlelie-, lis- en irisbladeren, die uit een ring opgroeien en de kelk omsluiten. Het maaskapiteel werd vervaardigd tot in de veertiende eeuw en kwam vooral voor langs de Limburgse Maas, in onder andere Maastricht, en het aangrenzende Noord-Brabant. Bron: Architectenweb.nl)  Het schip wordt gedekt door een vlakke zoldering, de zijbeuken door kruisgewelven. Achter het hoofdaltaar bevindt zich een gedichte tabernakelnis met een muurschildering uit de 16e eeuw van engelen, die met een wierooksvat zwaaien. Op de westelijke zijmuren zijn muurschildering aangebracht in het tweede kwart van de 16e eeuw met een voorstelling van de H. Christoffel en van de doop van Christus in de Jordaan.

Bron: Monumenten in Nederland: Limburg / Waanders Uitgevers, Zwolle en Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist

Orgel

 Foto: augustus 2006

Blijkens het “Aardrijkskundig woordenboek” van van der Aa was deze kerk in 1845 “van een orgel voorzien”; nadere bijzonderheden over dit instrument zijn niet bekend; de kas van dit orgel en een deel van het pijpwerk werden in 1863 door Pereboom & Leijser (Maastricht) hergebruikt bij de bouw van het huidige tweemanuaals orgel (het balustrade-positief werd niet benut en bleef dus loos); door Gebr.Ver-meulen (Weert) werd het in 1967 gewijzigd; het behield het oorspronkelijke kist- of blokpedaal.

                               Grand’orgue                         Positif                                    Pédale

                               Bourdon 16’                         Bourdon 8’                           aangehangen

                               Montre 8’                             Salicional 8’

                               Bourdon 8’                           Prestant 4’

                               Viole de Gambe 8’                Flûte 4’

                               Prestant 4’                           Doublette 2’

                               Flûte 4’                                 Cornet D III

                               Doublette 2’                         Trompette B/D 8’

                               Fourniture III

                               Cornet D V

                               Trompette B/D 8’

                               Clairon 4’

Bron: G.M.I.Quaedvlieg – Orgeldocumentatie Limburg (Stadsbibliotheek Maastricht)